Haber : OKTAY YILDIRIM Kamera: SADIK KARAKULOĞLU
İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Genel Sekreter Yardımcısı Becerikli Polat, İstiklal Caddesi’ndeki tarihi Botter Apartmanı’nın onarımının tamamlandığını 14 Nisan Cuma günü açılacağını duyurdu. Polat, “Cassa Botter’i İstanbul’a tekrar kazandırmış olduk. Çok manalı bir proje. Zira yalnızca teknik bir proje değil. Zira insan kıssaları, yaşantılar dokudaki patina (bakır, pirinç, bronz ve emsal metaller ile birtakım taş ve ahşap mobilyalarda vakitle oluşan tabaka) ve tahminen birileri için yıpratıcı ve berbat manzara hissi verecek ayrıntıların hiçbirisini izlerini silmeden, buranın hafızasını koruyarak yaptığımız onarımlardan birisi de Casa Botter oldu” dedi.
İBB Miras takımlarının geçen yıl başladığı, Beyoğlu İstiklal Caddesi’nde bulunan Botter Apartmanı’nın onarımı çalışmalarını tamamladı. Binanın taban katı stant salonuna, birinci katı çalışma ofisine dönüştürüldü. Botter Apartmanı 14 Nisan Cuma günü İstanbullularla buluşacak. Botter Apartmanının restore edilen kısımlarını İBB Genel Sekreter Yardımcısı Becerikli Polat basın mensuplarıyla gezdi. Apartmanın bundan sonra ‘Casa Botter Sanat ve Tasarım Merkezi’ olarak İstanbullulara hizmet vereceğini açıkladı. Polat şunları söyledi:
“İSTİKLAL CADDESİ’NDE, SARSICI ETKİLEYİCİ BİR ALAN: ‘Casa Botter’, ‘Botter House’ yada öbür ismiyle ‘Botter Apartmanı’, İstanbul’un tahminen de en erken Arnova (dekoratif süslemenin ön plana çıktığı yapı) yapılarından birisini kurtarma hikayesiyle sizleri karşılıyoruz ve bu hikayenin modülü olarak birinci ziyareti sizlerle yapacağız. Öncelikli olarak şunu söyleyeyim. İstiklal Caddesi üzerindeki bir dizi yapı, bilhassa 19’uncu yüzyıl kültürel mirası ve 20’nci yüzyıl kültürel mirasıdır. İstanbul’un en kıymetli yapı stokları ortasında bulunur ve bizim için gerçekten dünya entegrasyonunda, en çok öne çıkacak yapı stoğunun olduğu, kentsel bütünlüğü açısından hepimiz de kendisine aşık eden bir lokasyondur. Lakin İstiklal Caddesi’nin son yıllarda yaşadığı çöküntü hepinizin malumu ve yaşanan bu çöküntünün akabinde hem kentsel hem tarihî hem de kendi taşıdığı doğal potansiyel, kültürel bedeliyle İstiklal Caddesi’nin ayağa kaldırılması, İstanbul için varsayım edilenden çok çok daha büyük tesir yapabilecek bir potansiyele sahip. İstiklal Caddesi’nde yürüdüğünüzde sizi bir kültürleşmenin içine çeken, sarsıcı etkileyici bir alan. Ama bu alanların kültür alanlarıyla, entelektüel ömürle buluşması çok değerli.
O BEŞERLER BURADA YAŞADIĞI İÇİN KÜLTÜRÜ DE BURADA OLUŞMUŞTU: Sanatkarların konutları buradaydı. Kendileri esasen burada yaşıyorlardı. Bazen kolektif, bazen tekil. Şu an içinden geçtiğimiz caddede yapılarda bir hayat ve bu hayat İstanbul’un bohemini, İstanbul’un kültür insanlarını, İstanbul’un avangardının bir yüzüydü ve bu ömür İstiklal Caddesi’nin kültür ortamı olmasını sağlayan şeyin ta kendisiydi. Sorun yalnızca kültür merkezi açmak değil. Şahsen o beşerler burada yaşadığı için kültürü aslında burada oluşmuştu. O yüzden o yıllara geri dönecek olsak, sokağında Orhan Veli’yi de görebilirdiniz, sonraki yıllarda Haldun Taner’i de görebilirdiniz. Sait Faik de vaktinde buraya gelmiş, geçmiş olabilirdi.
İSTANBUL, FARKLI COĞRAFYALADAN GELEN İNSANLARIN ÜRETTİKLERİ BİR KÜLTÜR POTASI: Arnova ve moda münasebeti de ayrıyeten çok dikkat çeken bir tarz birlikteliği. Tam da o yıllarda üretilmiş Botter, bir taraftan bir saray mimarıyla bir saray terzisinin buluştuğu yerde ancak bu kez sarayın hamiliğinde değil, kendi öykülerinde ürettikleri bir paha. İki tane memleketler arası insanın İstanbul’a katıp sonraki hayatlarında burada devam etmeyip lakin buraya bıraktıkları izlerle bir arada bize bırakılmış bir miras. İstanbul yüzyıllar boyunca farklı coğrafyalardan gelen insanların bir şey katarak ürettikleri bir kültür potası. Bu yalnızca Doğu’dan değil, Batı’dan da nasıl gelebileceğini ve uygun şartlara uygun hayatların yan yana geldiğinde aslında nasıl eserler vereceğinin en sembolik eserlerinden bir tanesi Casa Botter.
ÇÖKMÜŞ BİR KÜLTÜREL MİRAS İDARESİ ALANINDA SAHİDEN BİR SEMBOL YAPIYDI: Üstte artık çatısında ağaç bitmiş bir haldeydi Botter ve bu alana gönül veren herkesin olduğu üzere bizlerin de tutkuyla önünden geçtiğimizde nasıl kurtulur diye sıkıntı ettiğimiz bir yapıdaydı. Üstünden taş döküldüğünde insanların başına gelmesin diye kurulan iskeleyle kanıksanmış bir haldeydi. Çökmüş bir kültürel miras idaresi alanında sahiden bir sembol yapıydı. Bir an evvel restore edilmesi gerekiyordu. Ama öbür binalardakine misal biçimde özel mülkiyet sorunu olan bir yapıydı.
ÇOK MANALI BİR PROJE OLDUĞUNU TEKRAR TEKRAR SÖYLEMEM GEREKİYOR: Onarım çalışmalarının başladığı tarihten bugüne, arkadaşlarımız da stant programının hazırlıklarıyla süratli bir halde ilerlediler ve artık İstiklal Caddesi’nde düz ayak üzerinde insanların girip hem yeri hem de içindeki kültürel aktiflikleri paylaşacakları bir alan olarak, Casa Botter’i İstanbul’a tekrar kazandırmış olduk. Çok manalı bir proje olduğunu tekrar tekrar söylemem gerekiyor. Zira yalnızca teknik bir proje değil. Bizim hiçbir projemiz yalnızca teknik proje değil. Biz hiçbir projemizde yalnızca tekniğe sığınıp kalmıyoruz. Zira insan kıssaları, yaşantılar dokudaki patina ve tahminen birileri için yıpratıcı ve makûs imaj hissi verecek ayrıntıların hiçbirisinin izlerini silmeden, buranın hafızasını koruyarak yaptığımız onarımlardan birisi de Casa Botter oldu.
YÜZÜNCÜ YIL KÜLTÜREL ETKİNLİKLER OFİSİNDE BİR ÜST KATIMIZDA TESİS ETTİK: Apartmanın ikinci katını bu yılın en kıymetli programını ayırdık. Cumhuriyetin 100’üncü yılındayız. Cumhuriyet’in yüzüncü yılı kapsamında İstanbul Büyükşehir Belediyesi ile öteki kurum ve kuruluşların düzenleyeceği kültürel etkinlikler bu katta organize edilecek. Burasını hem bizim kültürel departmanlarımız hem de Casa Botter’ı yöneten gruplar kullanacaklar. Ancak daha da değerlisi yüzüncü yılın çok kıymetli müşavere konseyi üyeleri ve proje sunmak isteyen sanatkarlar, kültür insanları, tasarımcıların gelip buluşacakları ve konuşacakları alan olarak, kamusal alan olarak orayı da ürettik. Yani bir ofis ve belediyenin kullanımına kapatılmış bir ofis değil. Tam bilakis yüzüncü yılın açık, iştirakçi olarak yürütülmesi için oluşturulmuş bir ofis olarak orayı da hizmete açtık.
TOPHANE’DEKİ YAPI 8 YIL BOYUNCA RESTORE EDİLMEYEREK OTEL RANTI İÇİN ÇÖKÜŞE TERK EDİLDİ: Geçenlerde Tophane’de çöken bir bina vardı. O da Arnova yapısıydı. Hala o özel demir şebeke kapısı bütün yıkıntısıyla orada bir abide üzere duruyor. Çok trajik ben her gördüğümde çok etkileniyorum. Ne yazık ki 8 yıl boyunca bütün onaylar olmasına karşın restore edilmeyerek resmen bir otel rantıyla çöküşe terk edilmiş bir bina olarak kaybettiğimiz bir yıkım. Binalara çok hürmetimiz var. Kaybolmaması için çırpınıyoruz lakin bizim için beşerden daha kıymetli hiçbir şey yok. O binanın çöküşü birebir vakitte bir insan can kaybı çöküşünü de getirecek büyük bir felaket olarak gündemimizde geldi geçti.
İSTİKLAL BİR ANKA KUŞU’DUR VE GERİ DÖNECEKTİR: İstanbul’da hala daha metruk yapı sayısı ki geçtiğimiz yıl Botter de bunun içindeydi, çökmek üzere olan yapılardan birisiydi. Bu türlü bir lokasyonda bu yapılar hayatta olabiliyorlar. İstiklal Caddesi’nde birçok yapı yeniden tıpkı bahta sahip, kurtarılmayı bekliyor. İstiklal’in bütünlüklü olarak hayata geri dönmesi ve İstanbul’un hak ettiği dünya ölçeğindeki kent imajına en büyük katkı olarak bir an evvel katılması gerekiyor. Bütün bu alanda bizim yaptığımız çalışmalar birinci günde açıkladığımız üzere ‘İstiklal bir Anka Kuşu’dur ve geri dönecektir’ dediğimiz hususlardandı. Bugün aslında daima birlikte bu geri dönüş öyküsünü paylaşıyoruz.”
MELİK BAYIK: ÇOK BÜYÜK BİR GRUP VE 24 SAAT ÇALIŞIYORLAR
Sergi küratörü Melike Bayık da “İlk şaşırdığım şeylerden birisi İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin İBB Miras ve İBB Kültür bu kadar ağır bir çalışma yürütüyor olması. Biraz daha içlerine girdikten sonra, nitekim çok büyük bir takım var ve 24 saat çalışıyorlar. O yüzden görünmeyen tarafları hakikaten kutluyorum. Sayın Ekrem Liderimize Yetenekli Bey’e, Uzman Bey’in takımına Zeynep Çulha ve takımına teşekkür ediyorum. Sahiden Casa Botter’de olmak benim için çok manalı ve sahiden hem tarihi düstur içinde hem de burada birçok farklı sanatkarla disiplinler ortası pratikte yapılan birinci standın küratörlüğünü yapmaktan sahiden onur duyuyorum” diye konuştu.