Uzmanlar, İstanbul’un Marmara Denizi’ne yakın ilçelerindeki binaların, zayıf yer yapısından ötürü muhtemel bir sarsıntıda hasar görmemesi için süratli formda yenilenmesi gerektiğini söyledi.
Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat’taki zelzelelerin akabinde, beklenen Marmara zelzelesi nedeniyle bütün dikkatler İstanbul’a çevrildi. Kentte 2000 yılı öncesinde inşa edilen çok sayıda yapı bulunuyor. Bu yapıların bir kısmı ise Marmara Denizi’ne yakın ilçelerde yer alıyor.
Uzmanlar, birden fazla eski zelzele yönetmeliğine nazaran yapılmış olan binaların, zayıf taban yapısından ötürü muhtemel bir sarsıntıda hasar görmemesi için mevcut sarsıntı yönetmeliğine uygun biçimde süratle yenilenmesi gerektiği konusunda ihtarda bulunuyor.
AA muhabirine açıklamada bulunan İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) İnşaat Mühendisliği Geoteknik Kısmı Öğretim Üyesi Dr. Ümit Karadoğan, İstanbul’un tarih boyunca zelzelelerin yaşandığı bir kent olduğunu söyledi.
İstanbul’da geçmişte meydana zelzeleler nedeniyle önemli yıkımların yaşandığını belirten Karadoğan, “İstanbul’da 200-250 yıllık dönemlerde büyük sarsıntılar oluyor. İstanbul’da son devirlerde bir sarsıntının yaşanacağı uzmanlar tarafından öngörülüyor.” dedi.
Beklenen zelzele nedeniyle tüm gözlerin İstanbul’a çevrildiğini lisana getiren Karadoğan, kelamlarına şöyle devam etti:
“Bu nedenle İstanbul’un taban yapısı gündeme geldi. İstanbul çok değişken bir yer yapısına sahip, bölge bölge değişebiliyor. Avcılar, Küçükçekmece, Büyükçekmece alüvyon yerlerden oluşuyor. Bu nedenle bu yerler zahmetli yerler. Anadolu Yakası’nda Maltepe ve Kartal’ın kıyı tarafları taban açısından dertli. Kuzeye gitgide taban daha çok kayalardan oluşuyor. Fatih’te, Eminönü bölgesi hariç taban sağlam. Eminönü’nde dolgu yer bulunuyor lakin Ayasofya, Süleymaniye’nin olduğu kısım kayalardan oluşuyor, buralarda taban güçlü. Ancak bir ilçeye büsbütün güzel demek hakikat değil. Her ilçenin taban yapısına parsel parsel bakmak gerekiyor. Bir yerin zeminin düzgün olması zelzeleye hazırlıklı olma acısından kâfi değil.”
“İstanbul’un Marmara’ya hudut olan yerleri alüvyon topraktan oluşuyor”
Zemin yapısı nedeniyle İstanbul’da Marmara Denizi’ne yakın ilçelerde toprak yapısının zayıf olduğunu vurgulayan Karadoğan, “İstanbul’un Marmara’ya hudut olan yerleri alüvyon topraktan oluşuyor. Bu nedenle kıyı tarafları birinci derecede zelzeleden etkilenecek yerler. Buradaki yapıların mevcut zelzele yönetmeliğine uygun biçimde gözden geçirilmesi, güçlendirilmesi yahut tekrar yapılması gerekiyor. Uygun taban etüdü yapılarak yanlışsız biçimde buraya konutları yapmamız lazım.” sözlerini kullandı.
“Kentsel dönüşümün bilhassa Marmara’ya kıyısı olan yerlerde hızlandırılması lazım”
İstanbul Arel Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Dr. Recep Özay ise İstanbul’un Tuzla’dan Gümüşyaka’ya kadar uzanan kıyı bölümündeki birçok yerin, yumuşak yerden oluştuğunu belirtti.
Sahil kesitlerinde ayrıyeten korozyonun da fazla olduğunun altını çizen Özay, “Örneğin Zeytinburnu ve Yeşilköy’de korozyon tesirli. Avcılar’da ise taban yumuşak, kil katmanı var. Beylikdüzü civarında 2000 öncesi eski yapılarda yer etüdü yok. Büyükçekmece’nin ise yeri düşünceli. Fatih’in Samatya ve Yedikule mahallerinde taban tarafından badireler var.” diye konuştu.
Özay, Büyükçekmece’den Silivri’ye kadar uzanan yazlıkların tehlike altında olduğunu vurgulayarak, şunları kaydetti:
“Buralarda denetimsiz bir biçimde 60’lı, 70’lı yıllarda yapılmış çok katlı binalar var. Binaların temel sistemleri çok korozyondan ziyan görmüş, materyal ve taban tarafından makûs durumda. Buradaki binaların çok acil riskli bölge ilan edilmesi lazım. Anadolu Yakası’nda Tuzla’da taban sorunlu yerler var. Lakin burada yapı stoğu çok eski değil. Kadıköy Fenerbahçe, Kurbağalıdere civarı yer makûs. Eski binalarda yer etüdü yok, üst yapı ve materyal de ömrünü tamamlamış. Kentsel dönüşümün bilhassa Marmara’ya kıyısı olan yerlerde hızlandırılması lazım. İstanbul’un birçok noktasında binalar eski yönetmeliğe nazaran yapıldı. Bilhassa 70’li, 80’li yıllarda yapılan binalarda taban raporu ve mecburiliği yoktu. Binalar yumuşak taban üzerine klasik kurallar çerçevesinde yapıldı.”